Bent u het slachtoffer geworden van een ongeval dan brengt dat aanzienlijke consequenties met zich mee. Zelfs een ongeval waarbij er vrijwel geen sprake van schade is kan al een behoorlijke impact hebben. Wanneer er wel schade ontstaat hakt een ongeluk er nog dieper in. En wanneer er letselschade ontstaat dan merkt u pas echt hoe kwetsbaar een mens eigenlijk is. Is het ongeluk waarbij de letselschade of de materiële schade is ontstaan veroorzaakt door iemand anders?
In dat geval hebt u recht op een vergoeding van de kosten die voortvloeien uit de gevolgen van het ongeluk. Het is dan wel noodzakelijk om de veroorzaker van het ongeval aansprakelijk te stellen. Hoe zo’n aansprakelijkheidsstelling in zijn werk gaat en wat een aansprakelijkheidsstelling nu eigenlijk is wordt hieronder uitgelegd.
Aansprakelijkheidsstelling: onrechtmatige daad
In Nederland (en overigens ook in veel andere landen) ontstaat er aansprakelijkheid wanneer iemand schade leidt doordat een ander (simpel gezegd) iets doet wat niet mag. In heel veel gevallen heeft dit te maken met het vraagstuk van de onrechtmatige daad. Dit is een juridische term, maar ook wie geen rechten heeft gestudeerd kan uit deze term natuurlijk al wel een beetje opmaken waar het over gaat. Er wordt ‘iets’ gedaan, namelijk ‘een daad’ En die is onrechtmatig. Onrechtmatigheid ontstaat als er een wettelijke plicht wordt geschonden, of wanneer iemands rechten worden geschonden.
Om even een flauw voorbeeld te noemen: als voetganger hebt u het recht om niet door een auto aangereden te worden wanneer u oversteekt. Wanneer er door een ander een onrechtmatige daad wordt gepleegd waar u het slachtoffer van bent dan wordt het tijd voor een aansprakelijkheidsstelling. Degene die de onrechtmatige daad pleegt kan namelijk aansprakelijk gesteld worden en moet de geleden (materiële en/of immateriële) schade vergoeden.
Overigens kan letselschade natuurlijk ook ontstaan wanneer er een strafbaar feit wordt tegen u wordt gepleegd. Denk hierbij aan een mishandeling. Regelmatig is er bij de schade die vergoed moet worden ook sprake van letselschade. Om die schade goed in te kunnen schatten is het bijzonder verstandig om een letselschadespecialist in de arm te nemen. Letselschade laat zich namelijk relatief lastig inschatten: dat wil zeggen, een leek weet meestal niet precies welke kosten er onder letselschade vallen. Een letselschade advocaat weet dat wel.
Wie kunt u aansprakelijk stellen?
Aansprakelijk stellen klinkt misschien vrij ingewikkeld, maar eigenlijk valt dat wel mee. Tenminste in de meeste gevallen. U kunt namelijk altijd diegene aansprakelijk stellen voor schade (bijvoorbeeld letsel) die u hebt opgelopen door het toedoen (er moet wel sprake van schuld zijn) van die persoon. Alleen wanneer degene die verantwoordelijk is een kind is (nog geen 14 jaar oud), of wanneer een werknemer “in de baas z’n tijd” een ongeval veroorzaakt waarbij schade en letsel komt kijken gelden er wat andere regels.
Daar komen we later nog op terug. In het kort komt het er echter op neer dat een “natuurlijk persoon” (een mens van vlees en bloed) aansprakelijk gesteld kan worden. Die persoon moet vanzelfsprekend wel de veroorzaker zijn van het ongeval waarbij u het letsel oploopt.
Er is overigens een belangrijk uitzondering waarbij een veroorzaker van letsel niet aansprakelijk gesteld kan worden. Dat is wanneer diegene zich op een schulduitsluitingsgrond kan beroepen. Schulduitsluitingsgronden die er volgens de wet voor zorgen dat een beroep op de zogenaamde “onrechtmatige daad” niet zal slagen zijn “noodweerexces”, en het onbevoegd gegeven bevel. Naast de schulduitsluitingsgronden kan er in sommige gevallen door de veroorzaker van het letsel een beroep gedaan worden op rechtvaardigheidsgronden. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van noodweer of overmacht.
Aansprakelijkheid voor kinderen, personeel enz.
In de wet worden ook een aantal zaken geregeld waarbij een ander aansprakelijk gesteld kan worden voor het gedrag van een bepaald persoon. Dat kan het geval zijn bij kinderen onder de 14 (soms 16) jaar oud, bij werknemers, bij mensen met “een gebrek” (bijvoorbeeld geestelijk gehandicapten) of bij iemand die in opdracht (niet als personeelslid) bepaalde werkzaamheden uitvoert. De ouders, opdrachtgever, chef of toezichthouder kan (gedeeltelijk) aansprakelijk gesteld worden.
Aansprakelijkheidsstelling van bedrijven of de Overheid
Wanneer u letselschade oploopt is het vaak zo dat een ander persoon daarvoor aansprakelijk gesteld kan worden. Maar dat is zeker niet altijd het geval. Neem bijvoorbeeld een ongeval dat u tijdens uw werk overkomt. Wanneer de oorzaak daarvan te wijten is aan het feit dat er niet voldoende veiligheidsmaatregelen genomen zijn door het bedrijf waar u werkt kunt u de onderneming aansprakelijk stellen.
Uiteraard moet er dan wel een direct (juridisch gezien een causaal) verband bestaan tussen het ongeval dat u tijdens uw werk hebt meegemaakt en het specifieke punt waarop de werkgever in het bieden van een veilige werkomgeving te kort is geschoten.
Naast een natuurlijk persoon en een onderneming kunt u in bepaalde gevallen ook de Overheid aansprakelijk stellen. Dat kan de landelijke, de provinciale of de plaatselijke Overheid zijn.
Een bekend voorbeeld waarbij de Overheid aansprakelijk gesteld kan worden zien we vaak langskomen als er een ongeval gebeurt waarbij de (slechte) gesteldheid van het wegdek een rol speelt. Omdat de Overheid het wegonderhoud voor zijn rekening moet nemen kan het zijn dat een rechter oordeelt dat de Overheid (bijvoorbeeld de Provincie) die verantwoordelijk is ook aansprakelijk gesteld kan worden in een gerechtelijke procedure.
Hoe stel ik iemand aansprakelijk?
De aansprakelijkheidsstelling van iemand die een onrechtmatige daad tegen u gepleegd heeft, of die een misdrijf heeft begaan waar u het slachtoffer van bent geworden, moet zorgvuldig gebeuren. Met een aansprakelijkheidsstelling komt u namelijk in een juridisch traject terecht en daar moet alles volgens de regeltjes verlopen. Het is daarom belangrijk dat u een aansprakelijkheidsstelling op de juiste manier opstelt.
U kunt dit laten doen door een (letselschade)jurist, maar u kunt dit in eerste instantie ook zelf doen. De meest logische manier om dit te doen is door middel van het sturen van een aangetekende brief; de aansprakelijkheidsstelling.
Hoe ziet een aansprakelijkheidsstelling eruit?
In eerste instantie gaat het bij een aansprakelijkheidsstelling altijd om een aangetekende brief. Daardoor weet u zeker dat de aansprakelijkheidsstelling bij de juiste ontvanger terecht komt. Bovendien is het verstandig om ook een ‘gewone’ brief te posten. In dit geval is het namelijk helemaal niet zo gek om de zaken wat dubbelop te doen. Wanneer het om een (letsel)schadezaak gaat is een beetje extra zekerheid nooit weg.
In de aansprakelijkheidsstelling legt u uit dat de ontvanger van de brief een onrechtmatige daad (of een misdrijf) tegen u heeft gepleegd. Vervolgens legt u -tot in detail- uit wat er precies is voorgevallen. Uiteraard vermeldt u daarbij de datum, de plaats en de tijd waarop het ongeval waarbij u letsel opliep is gebeurd.
Aangezien het om letselschade draait is het verstandig om in de brief aan te geven dat de correspondentie in het vervolg via uw advocaat, verzekering of letselschadespecialist zal verlopen. U hebt dan zelf de tijd om met uw herstel of revalidatie aan de gang te gaan zonder dat u zich onnodig met juridische zaken bezig hoeft te gaan houden.
Kosten aansprakelijkheidsstelling?
In principe kost het aansprakelijk stellen van een andere persoon u geen geld. Nou ja, u moet de postzegels betalen en het tarief dat gerekend wordt voor aangetekende post, maar dat is het dan ook. Wel kan het zo zijn dat een letselschadespecialist een bepaald bedrag vraagt als u de aansprakelijkheidsstelling aan hem overlaat. Wordt u gedurende de juridische procedure in het gelijk gesteld dan worden deze kosten echter meestal weer gecompenseerd. Daarbij is het ook nog eens zo dat een aantal (bekende) letselschadespecialisten de beoordeling van (de kans op) een schadevergoeding gratis voor u doen.